Door: Bram Nauta, ISMI
Corona zorgde ervoor dat de onlinebestedingen flink groeiden. Ook onder babyboomers, een groep die voorheen de weg naar webshops moeilijk wist te vinden. Tegelijkertijd werd er meer lokaal gekocht. Het is echter maar de vraag of dit zich zal voortzetten als de pandemie bedwongen is. Zal de babyboomer de doodsteek zijn van de lokale retail?
Als ondernemer heb je drie opties. Je kunt doorgaan zoals het nu gaat en vertrouwen op het onderscheidend vermogen van jouw winkel in het verzorgingsgebied. Zo zien we ondernemers die hun site sluiten. Het kost te veel en levert te weinig op. Zij richten zich weer 100 procent op de fysieke winkel. Vaak ook met succes, al is het de vraag hoe lang ze dat vol kunnen houden. De concurrentie staat klaar om te kopiëren wat succesvol is.
Je kunt je ook aansluiten bij een groot platform zoals Bol.com of zelfs Amazon. Je bereikt dan ineens een hele grote doelgroep met alle omzetkansen van dien. Je geeft daarvoor wel grotendeels je ondernemerschap op. Het platform bepaalt marge en marketing.
Conversie
Met de groei van het aantal af te leveren pakketjes groeide ook het aantal postpakketpunten. Ondernemers uit allerlei branches, zoals supermarkt, gemakswinkel, de bouwmarkt of speelgoedwinkel voegden dit toe aan hun winkel. Hoewel het aantal pakketjes toenam, bleven marges onder de maat. De kosten in termen van personeelsinzet groeiden wel mee. Het rendement is flink gedaald. Om nog maar te zwijgen van de irritatie bij wachtende klanten. En het ontbreken van meer conversie; de consument kwam doelgericht voor het pakketje en niet voor iets anders. In de afgelopen tijd stoten meer en meer winkels daarom hun postpakketpunt af.
Toch is een postpakketpunt een mooi verbindingsmiddel tussen de online- en offlinewereld. Zouden ondernemers daar niet meer gebruik van kunnen maken? Eén van de opties is een centraal punt, dat door de verschillende ondernemers in het verzorgingsgebied wordt ingericht. Alle vervoerders leveren hun pakketjes daar af. Het centrale punt zorgt voor verdere distributie, met elektrisch vervoer, uiteraard. De consument blijft beslissen of zij het pakketje thuis afgeleverd willen hebben of het zelf gaan afhalen. Het Parcls concept in Amsterdam is hier een voorbeeld van. In het businessmodel zal naast de verdeling van marges aandacht moeten zijn voor conversie, in zowel het centrale punt als bij de individuele winkels.
En daar ligt nu precies de derde optie voor overleving van de lokale retail.
Als de integratie er komt dan zien we de consument terug in de winkel
Local Retail Platform
In mijn ogen ligt de toekomst van de lokale retail in het woord samenwerking, in een geïntegreerd lokaal platform. Dat gaat veel verder dan een samenwerking in een ondernemersvereniging. Het biedt de consument het beste van het gehele verzorgingsgebied, zowel offline als online, en het gaat verder dan ‘alleen’ het winkel- en horecaaanbod. Het behelst ook partijen als de gemeente, de zorg, dienstverlening, sport, recreatie en cultuur. Het zijn deze ‘stakeholders’ die structureel samen moeten (leren) werken.
Elk verzorgingsgebied is verschillend. Denk alleen maar aan de grote stad, het verstedelijkt gebied of het platteland. De samenstelling van die stakeholders zal daarom steeds verschillend zijn.
Waar liggen de kansen om meer traffic te realiseren? Breng die stakeholders als eerste bij elkaar en stel vast wat de traffic naar het ‘centrum’ zal doen toenemen. Welk type shopper wil je daar zien? Zorg voor een goede site en/of app, misschien al een webshop die het voordeel op social media en in traditionele media onder de aandacht brengt. Meet en leer van deze activiteit en zet de volgende stap. Bouw zo verder aan het aantal stakeholders en activiteiten, en aan de verdere integratie van online- en offlineactiviteiten.
Toekomst
Een dergelijk proces moet begeleid worden door externe experts, zowel op ICT-gebied als op het gebied van logistiek en marketing. Partijen die de lokale retailers daarbij kunnen ondersteunen zijn bijvoorbeeld Digitale Dorpspleinen, Shopforce en Local Heroes. We zien dergelijke initiatieven bijvoorbeeld al in Winschoten, Groningen en Delden. Er zijn collectieve sites die naar individuele ondernemers verwijzen of het hele of gedeeltelijke winkelaanbod, sites die lokale pakketten aanbieden en er zijn dito verschillende bezorgsystemen plus initiatieven die de collectieve marketing lokaal doen.
Een interessante ontwikkeling. Wat brengt de toekomst? Groeien we naar een volledige on/offline integratie van het winkelgebied inclusief samenwerking met webshops van pure players, zoals Bol.com en Amazon en landelijke winkelketens? Het kan. Ik denk dat de consument het zal omarmen. En als dat gebeurt, zien we de consument terug in de winkel. Met alle kansen voor de lokale retail van dien.
Verliest de lokale retailer de strijd? Het is één van de uitdagende vragen die de expertgroep Local Retail, small businesses, great opportunities zichzelf stelt in het project Shopping Tomorrow 2020. Het ISMI leidt deze groep. In oktober verschijnt het eindrapport, te downloaden op isminstituut.nl.
