
Door: Dave van Loon
Albert Heijn het snelst, Deen het meest volledig en Hoogvliet met de hoogste fair share. Maar eigenlijk missen we Jumbo indit rijtje.
Gelijktijdig met de FoodAwards worden ook de FoodRetailAwards toegekend. Althans, het is voor de 12e keer dat deze ‘FoodAwards voor de retail’ worden uitgereikt. Ze zijn er sinds 2009 onlosmakelijk mee verbonden, aangezien met de awards retailers worden beloond die in het afgelopen jaar de introducties van A-merkartikelfabrikanten het meest welwillend tegemoet zijn getreden. Hetzij door er de meeste van op te nemen, de introducties het snelste in het schap te krijgen of er de meeste omzet mee te realiseren. Dat zijn meteen ook de drie categorieën waarin jaarlijks een FoodRetailAward wordt toegekend. De FoodAward-winnende producten worden daarbij als maatstaf genomen. In het meest gunstige geval slaagt een supermarkt erin om op alle drie de terreinen maximaal te scoren. Dat deed Albert Heijn in 2017, toen het in alle drie de cate-gorieën van de FoodRetailAwards als beste uit de bus kwam. En ook vorig jaar was de marktleider er dicht bij. Toen wist het twee van de drie awards in de wacht te slepen. Dit jaar ligt het iets anders.

Overzicht van de winnaars van de FoodRetailAwards 2020 en hun directe concurrenten. Vorig jaar wist Hoogvliet zich twee keer als nummer drie te manifesteren, Deen ontbrak toen volledig. Hoewel Albert Heijn dit jaar één FoodRetailAward wint, laat dit overzicht zien dat het op alle fronten meestrijdt. In het geval van de FoodRetailAward voor meest complete opname scheelt het ook maar weinig.
Jumbo runner-up
Want Albert Heijn is weliswaar opnieuw het snelst in het opnemen van A-merkartikelintroducties, in de andere twee categorieën is het maar één keer de runner-up (voor meest complete opname, de categorie waarin het vorig jaar juist niet won).
Overigens is de onderliggende prestatie van AH bij het snel opnemen van introducties dit jaar wel aanzienlijk beter dan vorig jaar. Toen kostte het AH gemiddeld 7,8 weken om een introductie op het schap te krijgen (zie de uitleg in het kader over hoe IRI dit meet). Dit jaar had het bedrijf daar maar vier weken voor nodig. Dat wil zeggen dat de nummer twee in deze categorie – Jumbo, dat gemiddeld 5,3 weken nodig had om een introductie op het schap te krijgen – met deze penetratie vorig jaar had kunnen winnen.
Meer dan een tweede plaats in de categorie ‘snelste opname’ zit er dit jaar voor Jumbo niet in, terwijl van de nummer twee in de markt toch eigenlijk meer verwacht mag worden. Dat geldt overigens niet alleen voor dit jaar, want wie de uitslagen sinds 2009 bekijkt, ziet dat Jumbo een aantal jaren regelmatig een FoodRetailAward in ontvangst mocht nemen (alleen nooit in de categorie ‘hoogste fair share), maar dat het de afgelopen jaren geen podiumplaats meer heeft behaald. En stond het tot vorig jaar nog gelijk met Hoogvliet als het gaat om het totaal aantal behaalde awards, dit jaar gaat Hoogvliet Jumbo voorbij door de FoodRetailAward voor hoogste fair share te winnen (waarover verderop meer). Maar ook als het gaat om het snel opnemen van introducties strijdt Hoogvliet dit jaar mee. De afstand tot de nummers één en twee is met een gemiddelde opnametijd van zeven weken nog behoorlijk, maar toch.
Beste A-merkenverkoper
De FoodRetailAward voor meest complete op-name gaat dit jaar naar Noord-Holland, maar het had maar een haar gescheeld of het was Zaandam geworden in plaats van Hoorn. Deen wint namelijk met een gemiddelde gewogen distributie van 70,0 procent per item, daar waar dezelfde distributie van AH op 69,5 procent bleef steken. De meetperiode is het eerste kwartaal van dit jaar. Het is de tweede keer dat Deen een FoodRetailAward wint. In 2015 lukte het Deen ook, al was dat toen door het behalen van de hoogste fair share.
Bijna was het Plus gelukt om de FoodRetailAward voor meest complete opname voor het derde jaar op rij te prolongeren. Het blijft echter bij twee opeenvolgende jaren en met dit jaar een verdienstelijke poging, met een gemiddelde gewogen distributie van 67,5 procent (waarmee het de nummers één en twee nog aardig dicht nadert). Dat de award binnen
de Superunie-familie blijft zal een schrale troost zijn.
De derde en doorgaans als belangrijkste aangemerkte FoodRetailAward is die voor de hoogst behaalde fair share. Uiteindelijk gaat het er immers om hoeveel omzet er met de winnende producten is behaald. In eerdere edities werd deze categorie dan ook wel eens aangemerkt als de FoodRetailAward voor de beste A-merkenverkoper van het afgelopen jaar. Welnu, die eer gaat dit jaar naar Hoogvliet met een fair share van 179. Daarbij moet vermeld worden dat de award opnieuw naar Hoogvliet gaat, al was dat voor het laatst in 2014. Hoogvliet heeft de FoodRetailAward voor de hoogste fair share evenwel nu in totaal vijf keer gewonnen. Dat mag een prestatie heten.
Maar ook de nummer twee verdient hier een vermelding, want Deen laat met een fair share van 158 zien dat die FoodRetailAward voor meest complete opname niet op zichzelf staat. De afstand naar de fair share van AH van 119 als nummer drie is ook aanzienlijk.

De FoodRetailAwards
De FoodRetailAwards worden sinds 2009 als afgeleide van de FoodAwards uitgereikt en beleven dit jaar dus hun 12e editie. De prijzen worden niet door een jury toegekend, maar worden bepaald op basis van een objectieve analyse van opname-, distributie- en omzetpatronen door onderzoeksbureau IRI. De winnende producten van het desbetreffende introductiejaar vormen daarbij – als representanten van de beste introducties in het supermarktkanaal – het onderzoeksuniversum. Per editie worden de FoodRetailAwards in drie categorieën uitgereikt:
• Snelste opname: welke formule heeft de winnende introducties (of het merendeel ervan) het snelst opgenomen? Als meetcriterium geldt hier het gemiddeld aantal weken waarop 50 procent distributie wordt bereikt voor tenminste één van de items binnen de winnende productconcepten.
• Compleetste opname: welke formule heeft de meeste winnende introducties in zijn assortiment? De gewogen gemiddelde distributie van alle FoodAward-winnende producten is hiervoor bepalend.
• Hoogste fair share: welke formule behaalt verhoudingsgewijs de meeste omzet met de winnende introducties? Hiervoor wordt het marktaandeel van de omzet van de FoodAward-winnaars bij een retailer gedeeld door marktaandeel van de desbetreffende retailer.
De FoodRetailAwards worden traditiegetrouw door de FNLI als vertegenwoordiger (en belangenbehartiger) van levensmiddelenfabrikanten gelijktijdig met de FoodAwards uitgereikt, maar ook dat kon door de bijzondere omstandigheden van dit jaar geen doorgang vinden. De organisatie stemt met de betrokken retailers nog een moment af wanneer de awards overhandigd kunnen worden.